Sağlık Turizmi
SAĞLIK VE TERMAL TURİZM
GENEL BİLGİ
Türkiye, termal su kaynakları bakımından büyük bir öneme sahiptir. Ülkenin termal suları,
hem debi ve sıcaklıkları hem de çeşitli fiziksel ve kimyasal özellikleri ile Avrupa’daki
termal sulardan daha üstün nitelikler taşımaktadır. Son yıllarda hızla gelişen sağlık
turizmi, termal yatırımları da hızlandırmıştır. Termal kaynak açısından dünyada 7. sırada
olan Türkiye’de birçok termal otel hizmeti vermektedir. Bu oteller şifalı sularla otelciliği
birleştirerek farklı mimari çizgilere sahip, konforlu yaşam alanları, güler yüzlü çalışanları
ve kusursuz ev sahipliği ile misafirlerini ağırlarlar.
TERMAL TURİZM
Termal Turizm Tanımı:
Termomineral su banyosu, içme, inhalasyon, çamur banyosu gibi çeşitli türdeki yöntemlerin
yanında iklim kürü, fizik tedavi, rehabilitasyon, egzersiz, psikoterapi, diyet gibi destek
tedavilerinin birleştirilmesi ile yapılan kür (tedavi) uygulamaları yanı sıra termal suların eğlence
ve rekreasyon amaçlı kullanımı ile meydana gelen turizm türüdür.
Termal Turizmin Kısa Tarihçesi
Termal ve mineralli suların kullanımı insanlık tarihi kadar eskidir. Özellikle Anadolu topraklarında, termal kaynakların kullanımına şahitlik eden birçok eser mevcut.
Yapılan arkeolojik çalışmalar, termal suların kullanımının yaklaşık 5000 yıl öncesine kadar uzandığını gösteriyor. Bu doğal kaynakların Persler, Mısırlılar, Romalılar, Türkler, Vikingler gibi uygarlıklar tarafından dinlenme ve zindeleşme aracı olarak kullanıldığı biliniyor.
Örneğin Anadolu’da kullanılan kaplıca ve içme ismi verilen merkezlerin, kuruluş tarihleri Romalılara kadar uzanıyor. Ayrıca Selçuklular ve Osmanlıların da jeotermal sulardan faydalandığı biliniyor.
.Ülkemizin jeolojik yapısı doğrultusunda çok sayıda sıcak su kaynağına sahip olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle Orta Anadolu ve Ege bölgesi termal kaynaklar açısından hayli değerlidir.
Kür
Tedavi etkeninin belli dozda, seri halde, düzenli aralıklarla, belli sürelerle tekrarlanarak verilmesi ile uygulanan tedavi yöntemidir.
Kaplıca Tedavisi
Toprak yer altı ve deniz kaynaklı mineralli sular, gazlar, peliodler (çamurlar) ve iklimsel unsurlar gibi doğal tedavi unsurlarının yöredeki iklim olanaklarıvegerekli görülen diğer tedaviler ile birlikte kür tarzında uygulandığı bir tedavi sistemidir.
Balneoterapi
Termomineral sular, peloidler ve gazlar gibi doğaltedavi unsurlarının banyo, içme ve inhalasyon (soluma) yöntemleri ile kür tarzında tedavi amaçlı kullanılmasıdır.
İnhalasyon Uygulamaları
Termomineral su zerrecikleri ile yapılan soluma uygulamalarıdır.
İçme Kürleri
Mineralli sular ile kaplıcalarda ya da yaşanılan yerde yapılan içme kürleridir.
Peloidterapi
Doğal, jeolojik ve/veya biyolojik olaylar sonucu oluşanorganik ve/veya inorganik maddeler olan peloidlerin bir balneoterapi yöntemi olarak kullanılmasıdırHalkarasında şifalı çamurların tedavi amaçlı kullanılması olarak bilinmektedir.
Klimaterapi
Hava sıcaklığı, nem, rüzgâr şiddeti ve hızı, güneş ışınımıve benzeri iklimsel faktörlerin
sistematik kür tarzında uygulanmasıdır.
Talassoterapi
Koruyucu ve tedavi edici ve/veya kür amaçlı olarak tıbbi gözetim ve denetim altında, deniz suyu iklimi ve unsurlarının kür tarzında uygulandığı bir tedavi sistemidir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Kaplıca tedavisinde kullanılan elektroterapi, egzersiz tedavileri, masaj ve diğer yöntemlerdir.
Medikal Tedavi
Kaplıca tedavisi sırasında hastaya lokal veya sistemik olarak uygulanan ilaç tedavi yöntemidir.
Destek Uygulamalar
Sağlık eğitimi, diyet uygulamaları, günlük yaşam aktivitelerinin düzenlenmesi, davranışdeğişikliği eğitimleri ve psikolojik destek yöntemidir.
Termal Suların Sınıflandırılması
Termal Sular
Çıkış noktasında sıcaklığı 20 ºC ve üzerinde olan sulardır.
Mineralli Sular
Doğal ve sondaj-galeri yoluyla yeryüzüne çıkarılan, litresinde en az 1gram çözünmüş mineral
içeren, bakteriyolojik ve kimyasal kirlenmeye uğramamış olan, fizyolojik ve tedavi edici etkinliği
bilimsel olarak kanıtlanmış sulardır.
Termomineral Sular
Hem doğal sıcaklıkları 20 ºC›nin üzerinde olan hem de litresinde en az 1 g›ın üzerinde çözünmüş mineral içeren sulardır.
Özel Balneolojik Sular
Bazı özel mineralleri belirli en az (eşik) değerlerin üzerinde içeren sulardır. Bunlar;
· Karbondioksitli Sular: 1 g/lt üzerinde çözünmüş serbest karbondioksit içeren sular.
· Kükürtlü Sular: 1 mg/lt üzerinde -2 değerli kükürt içeren sular,
· Radonlu Sular: 666 Bq/lt üzerinde radon ışınımı içeren sular,
· Tuzlalar: 14 g/lt üzerinde NaCl iceren sular,
· İyotlu Sular: 1 mg/lt üzerinde iyot içeren sular,
· Florlü Sular: 1 mg/lt üzerinde florür içeren sular, olarak sınıflandırılırlar.
Termal Turizmde Güncel Yaklaşımlar
Türkiye jeotermal kaynaklar açısından Dünyada ilk yedi ülke arasında yer almakta olup,
Avrupa’da kaynak potansiyeli açısından birinci, kaplıca uygulamaları konusunda ise üçüncü sıradadır.
Ülkemizdeki öz ve yenilenebilir olan jeotermal kaynakların daha etkin ve verimli kullanmasına yönelik olarak geleneksel kaplıca kullanımından farklı bir anlayış ve yaklaşım geliştirmeye çalışılmaktadır.
Termal turizmin sağladığı olanaklardan bazıları;
· 12 ay turizm yapma imkanı,
· Tesislerde yüksek doluluk oranına ulaşılması,
· Yüksek istihdam oluşturulması,
· Diğer alternatif turizm türleri ile kolay entegrasyon oluşturarak bölgesel dengeli turizm gelişmesinin sağlanması,
Termal tesislerde insan sağlığını iyileştirici aktiviteler yanı sıra sağlıklı - zinde insan yaratma, eğlence ve dinlenme olanaklarının da bulunması,
Kür merkezi (tedavi) entegrasyonuna sahip tesislerin maliyetini çabuk geri ödeyen karlı ve rekabet gücüne sahip yatırımlar olmasıdır.
TERMAL TURİZM BÖLGELERİ
Sağlık ve Termal Turizmin geliştirilmesi amacıyla Bakanlığımızca başlatılan “Termal Turizm
Kentleri Projesi” kapsamında ülkemizdeki jeotermal potansiyeller dikkate alınarak bölgesel
olarak yeni alanlar tespit edilmiştir.
Bu çalışma kapsamında jeotermal kaynak potansiyelinin belirlenmesi ve buna bağlı olarak belirlenecek
öneri alanlarında mülkiyet araştırılması yapılması, altyapı imkanlarının saptanması, alternatif
turizm türleriyle ilişkilendirilmesi ve sonucunda termal amaçlı gelişim stratejilerinin belirleneceği
araştırma raporu, il termal master planı ve bölge termal master planı hazırlanarak belirlenen
alanlarda çevre düzeni planlarının hazırlanması.
Diğer turizm türleri ile entegre olabilecek ve destinasyon oluşturabilecek kapasiteye sahip
olan;
- Güney Marmara Termal Turizm Kentleri Bölgesi (Çanakkale, Balıkesir. Yalova)
- Frigya Termal Turizm Kentleri Bölgesi (Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Eskişehir, Ankara)
- Güney Ege Termal Turizm Kentleri Bölgesi (İzmir, Manisa, Aydın, Denizli)
- Orta Anadolu Termal Turizm Kentleri Bölgesi (Yozgat, Kırşehir, Nevşehir, Niğde)
- öncelikli geliştirilecek bölgeler olarak belirlenmiştir. Ayrıca
- Kuzey Anadolu Termal Turizm Kentleri Bölgesi: Amasya, Sivas, Tokat, Erzincan
- Doğu Marmara Termal Turizm Kentleri Bölgesi: Bilecik, Kocaeli
- Batı Karadeniz Termal Turizm Kentleri Bölgesi : Bolu, Düzce, Sakarya
-
Termal Kaplıcaların özellikleri
Kaplıcalardandan faydalanmanın püf noktaları...
Kaplıcaların suları, kalsiyum, sülfatlı ve florürlü miks termomineral sular sınıfındandır. Toplam mineralizasyonu yaklaşık 1500 mg/L düzeyindedir. Ayrıca Kaplıca Suyu renksiz, berrak ve tatlıdır.
Yalova Termal suyunun banyo kürü şeklinde kullanımı, özellikle romatizma hastalıklarda etkilidir. Yalova Kaplıcalarında yapılan banyo kürlerinin, romatizma hastalıklar arasında özellikle kireçlenme üzerine olumlu etkileri ve ağrı eşiğini yükseltici etkileri, Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim dalınca yapılan çalışmalar ile gösterilmiştir. Ayrıca florür, ve sülfat içerikleri nedeniyle diş çürüklerinin önlenmesi, bazı fonksiyonel mide ve barsak hastalıklarında ( örneğin bağırsak tembelliğinde ) ve safra kesesi tembelliğinde içme kürü olarak uygulanabilir.
-
Kaplıca tedavisinin yararlı olduğu hastalıklar
İltihabi olmayan romatizma hastalar, Kırık Sekelleri, Dolaşım sistemi bozuklukları, İdrar yolları ve safra kesesi taşları, Cilt hastalıkları, Ameliyat sonrası oluşan yaraların iyileşmesi, Kadın hastalıkları ve kısırlık, Siyatik ve her türlü nevarji, Çeşitli felçler, Adale hastalıkları
-
Kimlere kaplıca tedavisi uygulanmaz?
-
Ateşli hastalar, Hamileler, Verem hastaları, Kalp hastaları, Bulaşıcı hastalığı olanlar
Banyo süresi, 15 - 20 - 30 dakika
Banyo sıcaklığı, 34 - 42 C
Banyo sayısı, Günde 2 defa
Toplam banyo sayısı, 15 - 20 / kür
Toplam kür süresi, 2 - 4 hafta
Banyo şekli, Tam banyo, yarım banyo, ekstremit banyosu
Banyo ortamı, Havuz küvet