Birleşik Arap Emirlikleri

BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ

Nüfus: 5,9 milyon (2016)

Etnik yapı: Yüzde 27 Hindistan, yüzde 13 Pakistan, yüzde 7 Bangladeş, yüzde 3 Sri Lanka ve yüzde 38 diğer ülke kökenliler. (Nüfusun yaklaşık yüzde 13’ü BAE vatandaşı)

Yüzölçümü: 83 bin 600 kilometrekare

Dil: Arapça

Din: Yüzde 76’sı Müslüman, yüzde 9’u Hristiyan, yüzde 15’i diğer dinlere mensup

Para Birimi: Dirhem (AED)

BAE'nin en yüksek nüfuslu emirliği Dubai, gökdelenleri, Palmiye Adaları, lüks otelleri ve alışveriş merkezleri ile önemli turizm merkezleri arasında yer alıyor.

Genel Durum

BAE, İngilizlerin 1971 yılında Basra’dan çekilmesinin ardından, yedi emirliğin bir araya gelmesiyle kuruldu. Her emirlik kendi emirleri tarafından yönetiliyor. Devlet yönetimi, aynı zamanda Abu Dabi Emiri olan Şeyh Halife bin Zayid el Nahyan ve ailesinin elinde bulunuyor.

Ülkenin başkenti ve en büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda siyasi, sinai ve kültürel merkezi konumundadır.

Ülkenin ekonomik ve turistik başkenti Dubai, aynı zamanda çok sayıda uluslararası şirketin bulunduğu gelişmiş bir şehir olarak öne çıkıyor.

Ekonomi

Dünya petrol rezervinin yüzde 7’sine sahip BAE’de, 2016 rakamlarına göre, gayri safi yurt içi hasılası 693 milyar dolar. Ülkede kişi başına gayri safi yurtiçi hasılası 45 bin dolar civarındadır. Yüzde 4 büyüme gösteren ülkede işsizlik yüzde 3,5 civarındadır. Enflasyon da yüzde 2’dir.

Ekonomisi petrol ve doğal gaza dayalı BAE’de 2016 verilerine göre, günde 2,82 milyon varil petrol üretiliyor. Bunun 2,68 milyon varili ihraç ediliyor. BAE'nin kanıtlanmış petrol rezervlerinin miktarı 97,8 milyar varildir.

Yüksek askeri harcamaların dikkat çektiği ülkenin ihracat ortakları arasında İran, Umman ve Japonya ilk üçte yer alıyor. İthalat ortaklarında da Çin, Hindistan ve ABD başı çekiyor.

Siyasi Durum

Bölgede 2010’dan itibaren demokrasi ve adalet talepleriyle çıkan ayaklanmalar BAE’de de yankı buldu. Mart 2011’de bir grup aktivist ve aydın, ülkede reform çağrısında bulundu. Eylül 2011’de meclis kararıyla ‘Federal Ulusal Konsey’ seçimleri yapıldı. Seçime katılım oranı yüzde 28 oldu. Son değişikliklerle ülkede meclis üyelerinin yarısı seçimle belirleniyor, diğer yarısı emirler tarafından atanıyor.

BAE’nin ABD ile yakın askeri ve siyasi ilişkileri bulunuyor. Ülkenin, 2013’te Mısır’da yapılan askeri darbeyi desteklediği iddia edildi. 2017 yazında Katar’a karşı Körfez ülkeleriyle bazı Arap devletleri tarafından uygulanan yaptırımlarda etkin rol oynayan BAE, Körfez’de İsrail’e yakınlığıyla da dikkati çekiyor.

Birleşik Arap Emirlikleri veya kısa kullanımıyla BAE, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan'la komşu olan ülkedir. BAE, Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şarika ve Ummül-Kayveyn adlı yedi emirlikten oluşmaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi konumundadır.

Tarih

16. yüzyılda başlayan Portekiz etkisi, 17. yüzyılda yerini İngilizlere bıraktı. Başat kabile Kavasim ile Arabistan içlerinden gelen Hanbelîleri korsan olarak ilan eden İngilizler, 1819-1820'de kıyı limanlarına karşı saldırıya geçti. Aslında İngilizlerin asıl amacı, bölge ticaretini kendi egemenlikleri altına almaktı. Mahalli esnafın büyük bir direnişi dahi İngilizleri deniz ticaretini kendi güdümleri altına almalarını engelleyememiş ve sonunda korsanlığa son veren, 1820 Genel Barış Antlaşması'nı zorla kabul ettirdiler. 1853 yılında Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması üzerine, bölgeye Ateşkes Kıyısı adı verildi. İngilizler 1892 yılında Özel Ayrıcalık Antlaşması olarak bilinen bir paktın oluşmasını sağlayarak, bölgenin dış politikasını denetim altına aldılar.

Ateşkes Kıyısı 1873 - 1947 arasında İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası, sonraki yıllarda da İngiliz Dışişleri Bakanlığı tarafından yönetildi. 1971 yılında İngilizlerin Basra Körfezi'nden çekilmesi üzerine, emirlikler "Birleşik Arap Emirlikleri" adı altında bir federasyon oluşturarak, 2 Aralık 1971 tarihinde İngiltere'den bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Ülkede bağımsızlık günü millî bayram olarak kutlanılır. Anayasası ise, yine 2 Aralık 1971'de oluşturulmuştur.

Ekonomi

Birleşik Arap Emirlikleri'nin en önemli gelir kaynağı petroldür. 1992'de toplam 837 milyon varil petrol üretmiştir. OPEC ülkeleri arasında 1993'te gerçekleştirilen anlaşmadan sonra, günlük petrol üretimi 2 milyon 160 bin varildir.1993'teki petrol rezervi 64 milyar 750 milyon varil olarak tahmin ediliyordu. Doğal gazın da ülke ekonomisine önemli katkısı olmaktadır. 1992'de 25.5 milyar m³ doğal gaz üretmiştir.1993'teki doğal gaz rezervi de 5.5 trilyon m³ olarak tahmin ediliyordu. Petrol ve doğal gazdan elde edilen gelirin gayri safi yurt içi hasılattaki payı %47'dir.

Sanayi

Ülkenin en önemli sanayi kuruluşları petrol arıtma tesisleridir. Ruveys'teki arıtma tesisleri günde 300.000 varil petrol işleyebilmektedir. Ruveys'te ayrıca petrol yan ürünleri çıkaran petrokimya tesisleri bulunmaktadır. Aynı bölgede doğal gaz işleme tesisleri de kurulmuştur ve bu tesislerde propan ve bütan gaz üretilmektedir. Ummunnar'daki arıtma tesisleri de günde 60.000 varil petrol işleyebilmektedir.

Birleşik Arap Emirlikleri petrol gelirlerini diğer sanayi alanlarında değerlendirmek suretiyle, millî sanayisini geliştirmeye çalışmaktadır. Bu amaçla birçok fabrika ve sanayi tesisi kurulmuştur. Başta gelen sanayi tesisleri çimento, alüminyum, kablo ve kiremit üretimi üzerinedir. Bunların yanı sıra bazı küçük sanayi tesisleri de kurulmuştur. İmalat sanayisinin gayri safi yurt içi hasıladaki payı %7'dir.Çalışan nüfusun yaklaşık % 14'ü sanayi sektöründe iş görmektedir. Buna petrol tesislerinde çalışanlar da dahildir.

Tarım, hayvancılık ve balıkçılık

Birleşik Arap Emirlikleri'nin hem Basra Körfezi hem de Umman Denizi boyunca uzun birer kıyısının olması, balıkçılık ve inci avcılığı imkânı vermektedir. İnci ticareti eski önemini kısmen kaybetmiş olsa da balıkçılık yine bir gelir kaynağı olarak sürdürülmektedir. 1991'de 92,5 ton balık ve deniz ürünü avlanmıştır.

Toprakları genelde çöl olmasına rağmen, ülkede modern usullerle kısmen tarım da yapılmaktadır.1992'de başta hurma olmak üzere, 240 bin ton meyve, 365 bin ton sebze üretilmiştir. Çok yaygın olmamakla birlikte hayvancılık da yapılmaktadır. 1992'de ülkede 55 bin baş sığır, 275 bin baş koyun bulunuyordu. Tarım ve hayvancılıktan elde edilen gelirin millî gelir içindeki payı %2'dir. Tarım, hayvancılık ve balıkçılık sektöründe çalışanlar tüm çalışan nüfusun %6.4'ünü oluşturmaktadır.

Ticaret

Dış ticaretten de önemli miktarda gelir sağlanmaktadır. Dubai Emirliği'nin merkezi olan Dubai şehri aynı zamanda bir ticaret merkezidir. Bu şehirde Râşid ve Cebeli Ali Limanı adlı iki büyük limanın bulunması, şehre ticari yönden canlılık kazandırmaktadır. Adı geçen limanlar vasıtasıyla ülkenin dünyayla deniz bağlantısı sağlanmaktadır.

Dubai'nin bir ticaret merkezi olmasında buranın yönetiminin ekonomik politikasının da etkisi olmuştur. Dubai yönetimi yabancı sermaye sahiplerine ve ticaretçilere, her türlü kolaylığı sağlamaktadır. Dubai'nin yanı sıra, Ebu Zaby'da da geniş kapasiteli, modern donanımlı iki uluslararası liman bulunmaktadır. Dış ticarete önem verilmesi ve yabancı sermaye sahiplerine kolaylık sağlanması, ülkede bankacılık sektörünün gelişmesine de imkân sağlamıştır. Çalışanların üçte ikisinin Asyalılardan oluştuğu belirlenmiştir. Yabancıların ülkede ucuz bir işgücü olarak değerlendirilmesi, toplumdaki sosyal dengelerin bozulmasına yol açmıştır.

BAE; petrol, petrol ürünleri ve doğal gazın yanı sıra alüminyum, inci, hurma ve kurutulmuş balık ihraç etmektedir. İthal ettiği malların başında ise makineler, ulaşım araçları, elektrikli ve elektronik araçlar, dayanıklı tüketim malları, kimyasal maddeler, ilaç, gıda maddeleri, canlı hayvan gelir. Dış ticareti daha çok Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, Hollanda ve Japonya iledir. Dış ticaretinde açık olmamaktadır. 1990'da ihracatı ithalatından yaklaşık 8,5 milyar dolar daha fazla olmuştur.

Siyaset ve yönetim

Ülke monarşi ile yönetilen Yedi Emirlikten oluşan federasyon ile yönetilir. (Arapçada El İmarat el Arabiyye el Müttahide İngilizcede United Arab Emirates) Birleşik Arap Emirlikleri'nde emirlikler iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Birleşik Arap Emirlikleri'ne bağlıdır. Ülkenin başkenti Abu Dabi'dir. En büyük şehri ise dünyaca ünlü kent olan Dubai'dir. Körfez ülkeleri içerisinde en liberal dış ticaret rejimine sahiptir.

Silahlı kuvvetler

Askeri Organlar: Silahlı Kuvvetler, Deniz Kuvvetleri (Denizcilik ve Kıyı Güvenlik Kuvvetleri), Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri, Federal Polis Kuvvetleri. Askerlik Hizmeti yaşı ve Zorunluluğu: 18 yaşındaki herkes; zorunlu askerlik hizmeti bulunmamaktadır.

Demografi-Tarihî nüfus

Birleşik Arap Emirlikleri'nde her 100 kadına 219 erkek düşer, 25-64 arasında bu oran 322'ye kadar çıkar. Bu oranlar Katar'dan sonra erkeklerin aleyhine olan dünyanın en yüksek ikinci cinsiyet oranlarıdır.

Dil

Ülkede diğer Arap ülkelerinde olduğu gibi Arapça resmî dildir. Eğitim genelde İngilizcedir. Ülkede çok yabancı olduğu için (Hintçe, Endonezce) İngilizce de yaygındır. Özellikle iş hayatında yaygın olarak İngilizce kullanılır. Ticaret dili Fransızca, Arapça, Farsça ve İngilizcedir.

Din

Ülkedeki en yaygın din ise %77'lik oranıyla İslam'dır. Azınlık dinleri olarak da %12 Hristiyan, %4 Hindu ve diğer dinler takip ederler.

Enerji Kaynakları

BAE'de 1991'de 13 milyar 790 milyon kw/saat elektrik üretilmiştir. Aynı yıldaki elektrik tüketimi de bu rakama eşittir. Elektrik enerjisinin tamamı termik santrallerden elde edilmektedir. Kişi başına yıllık elektrik tüketimi ortalama 8460 kw/saattir. Yapımı devam eden dört reaktörlü Barakah nükleer santralinin işletme lisansının, 60 yıllığına Nawah Energy Company şirketine verildiği 17 Şubat 2020'de duyuruldu. İkinci reaktörü de %95 oranında inşa edilmiş santral, tamamlandığında toplam 5 bin 600 megawatt elektrik üretebilecek.

Ulaşım

Birleşik Arap Emirlikleri'nin dört havaalanı mevcuttur ve hepsi de uluslararası trafiğe açıktır. Daha önce Gulf Air'a ortak olan ülke, 1985'te söz konusu şirketten ayrılarak kendi havayolu şirketini (Emirates) kurdu. Ülkenin ithalat ve ihracatta kullanılan birçok limanı bulunmaktadır. BAE'nin 100 grostonun üstünde yük taşıyabilen 276 gemisi vardır. Birleşik Arap Emirlikleri'nin 4500 km. karayolu mevcuttur. Bu ülkede ortalama 4 kişiye bir motorlu ulaşım aracı düşmektedir.

Eğitim

İlköğretim altı yaşından başlayarak altı yıl sürer ve zorunludur. Eğitim ücretsizdir. İlk ve genel ortaöğretim kurumları bir arada bulunmaktadır. Bu nitelikte 360 öğretim kurumu, ayrıca 10 adet mesleki ortaöğretim kurumu bulunmaktadır. İlkokul çağındaki çocukların tamamı, ortaokul çağındaki çocukların % 60'ı bu öğretimden yararlanabilmektedir. Ülkedeki tek üniversite, Birleşik Arap Emirlikleri Üniversitesi'dir. Üniversite çağındaki gençlerden üniversiteye kayıt yaptıranların oranı % 9'dur. Ülkenin en önemli eğitim merkezi, el-Ayn şehridir. Üniversite, önemli araştırma kurumları, enstitüleri ve kültür merkezleri bu şehirdedir. Okuma yazma bilenlerin oranı % 100'dür.

Sağlık

BAE'de 35 hastane, 3220 doktor, 190 diş doktoru, 7250 hemşire mevcuttur. 615 kişiye bir doktor düşmektedir. Sağlık hizmetleri iyi bir seviyededir. Sağlık kurumları modern cihazlarla donatılmıştır

Birleşik Arap Emirlikleri, Arap Yarımadası'nın güneydoğu kısmında bulunan Ortadoğu'nun en stratejik ülkelerinden biridir. Suudi Arabista ve Umman Sultanlığı ile sınırı bulunan ülkenin yüzölçümü 83,600 kilometrekaredir.

Gezilecek Yerler

9,5 milyona yaklaşan nüfusa sahip olan Birleşik Arap Emirlikleri, tarihi ve turistik açıdan önemli yerleri ile tatilcilerin son dönemlerdeki en gözde bölgelerinden biridir.

Burç Halife

Bu sembol yapı Dubai'nin dünyaca tanınmış ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin gezilecek noktalarındandır. 163 katlı ve 828 metre yüksekliğindeki Burç Halife, bu rakamlarla yeryüzünün en yüksek gökdeleni olarak biliniyor. 2004 ve 2010 yılları arasında oluşturulan yapı, tam 344 bin metrekarelik alanı kapsıyor.

İlk olarak 'Burç Dubai' adıyla anılan şöhretli yapının mimarları Adrian Smith, Marshall Strabala, George J. Efstathiou ve William F. Baker gibi isimler olmuştur. 1,2 milyar dolar gibi astronomik bir rakama inşa edilen Burç Halife, dünyanın en yüksek binasıdır. Otel, iş merkezi, restoran gibi birçok farklı amaca hizmet etmektedir. Üstelik son teknoloji asansörlerle bu dev gökdelenin en üst kısmına çıkarak, bölgeyi izleme fırsatı da buluyorsunuz.

Dubai Koyu

Med-Cezir oluşumlu bu koy, kentin merkezine doğru uzanmaktadır. Dubai'deki en dikkat çekici ve ferah bölgelerden biridir. Burası tuzlu su koyudur ve kentin içerisine 14 kilometre girip, Ras El Hur isimli Doğal Yaşamı Koruma Sahası'nda sona ermektedir. Şehrin önemli limanı olması Dubai Koyu'nun ticari önemini artırmıştır. Ayrıca koy Yüzen Köprü, Maktum Köprüsü, Garhud Köprüsü, Şidega Tüneli ve İş Körfezi Geçişi gibi yapılara da ev sahipliği yapmaktadır.

Şeyh Zayed Camii

Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'de bulunan Şeyh Zayed Camii, ülkenin eski başkanlarından Şeyh Zayed'in 2004'te vefatı üzerine inşa edilmiştir. Yusef Abdelki'nin tasarladığı İslami eser, 2007 yılında tamamlanarak hizmete sunulmuştur. 115 metre yüksekliğe sahip olan cami, tam 2 bin 412 metrekarelik alanıyla, Dünya'daki en büyük camilerden biridir. İrili ufaklı 82 kubbeye sahip olan caminin 4 adet minaresi bulunuyor. Ülkeyi ziyaret eden devlet temsilcilerinin en önemli ziyaret alanlarından birine çevrilen Şeyh Zayed Camii, Birleşik Arap Emirlikleri'nin turistik yerlerindendir.

Dubai Müzesi

18. yüzyılın sonlarında inşa edilen tarihi El Fahidi Kalesi'nin tamir edilerek, 1971 yılında müzeye çevrilmesiyle oluşturulmuş bir kurumdur. Burada kentin tarihi ve kültürel geçmişi ile ilgili önemli koleksiyonlar sunulmaktadır. El Fahidi Caddesi üzerinde yer alan kurumda, Milattan Önce 3. asıra ait eserler ile bölgede yaşayan insanların kültürünü yansıtan unsurlar sergilenmektedir. Dubai Müzesi Birleşik Arap Emirlikleri gezi rehberinizde mutlaka bulunmalı.

Büyük Cami

Dubai'de yer alan mükemmel bir camidir. Dubai Müzesi yakınlarında bulunan Büyük Cami, kentte dini ve kültürel hayatın merkezi olarak kabul edilmektedir. Orijinal yapı, 1900 yılında inşa edilmiştir ve yıkıldıktan sonra, 1998 yılında tekrardan oluşturulmuştur. Ali Bin Abi Taleb Caddesi'nde hizmet veren Büyük Camii, deniz fenerini anımsatan 70 metrelik minaresiyle ünlüdür. Kente gelen Müslüman turistlerin ilgi odağı haline gelen yapıya, Gayrimüslimler'in girmesine izin verilmemektedir. Onlar sadece bu harika yapıyı dışarıdan görerek fotoğraf çekebiliyor. Birleşik Arap Emirlikleri'nin tarihi yelerinden olan İslami yapı kesinlikle keşfedilmelidir.

Al Ain Ulusal Müzesi

Abu Dabi Emirliği'ne bağlı Al Ain kentinde Doğu Kalesi (Sultan Kalesi) yakınında yer alan bir müzedir. Birleşik Arap Emirlikleri eski başkanı Şeyh Zayed Bin Sultan Al Nahyan tarafından, yaptırılmıştır. Burada bilhassa Al Ain çevresindeki ülkenin etnografik ve arkeolojik açıdan önemli buluntuları sergilenmektedir. Müzede Hili Arkeoloji Parkı'nda bulunan Tunç Çağı mezarlarından örnekler de sunuluyor. Al Ain Ulusal Müzesi Birleşik Arap Emirlikleri'nin turistik yerlerindendir.

Şeyh Zayed Sarayı Müzesi

Al Ain kentinde bulunan bir müzedir. Burası Birleşik Arap Emirlikleri Devleti'nin kurucusu Şeyh Zayed Bin Sultan Al Nahyan ve ailesinin sarayıdır. 1910 yılında inşa edilen saray, 1998'de müze olarak faaliyete geçmiştir. Saray müzesinin odaları ile beraber, sanat galerisi, meclis, toplantı salonları ve mahkeme ziyarete açıktır. Kurumda sadece Şeyh Zayed ve ailesine ait değil 1998'e kadar devlet başkanlığı görevini yürütenlerin de eşyaları sergilenmektedir.

Dubai Dünya Ticaret Merkezi

Kentin Şeyh Zayed Caddesi üzerinde yer alan devasa bir iş merkezidir. Dubai Şeyhi Raşid bin Said el Maktum'un emriyle oluşturulan bina çoğunlukla, ticari maksatlara uygun olarak kullanılan meşhur bir komplekstir. 1978 yılından bu yana hizmet veren yapı, birçok ülkenin konsolosluk binasına, ünlü firmaların ofislerine ev sahipliği yapmaktadır. Kentin sembol yapılarından biri haline gelen Dubai Dünya Ticaret Merkezi, ihtişamı ve modern mimarisiyle Birleşik Arap Emirlikleri seyahatinizde görmek isteyeceğiniz yerlerdendir.

Kasr-el Hosn

Bu yapı başkent Abu Dabi'de bulunan tarihi bir kaledir. Şeyh Zayed Birinci Caddesi üzerinde yer alan kale, 1761 yılında savunma ve gözetleme amaçlı olarak inşa edilmiştir. Shakhbut bin Dhiyab Al Nahyan tarafından, 1793'te genişletilen Kasr-el Hosn, 1966 yılına kadar ülke başkanlarının resmi yeri oldu. Bu yıllarda kısmen halka açılan kalede, halen kapsamlı arkeolojik araştırmalar sürmektedir. Kale 1976 ve 1983 yıllarında restore edilmiştir. Kale şu anda Birleşik Arap Emirlikleri'nin tarihi yerlerindendir.

Jumeirah Camii

Dubai kentinin merkezinde Jumeirah Sahili yolu üzerinde bulunan kutsal yapı, geleneksel Fatımi mimari usulüyle inşa edilmiştir. Şehre gelen Müslümanları en çok ziyaret ettiği dini yapılardan biridir. 1976 yılında yapılan Jumeirah Camii'ne, Gayrimüslimler için de turlar düzenlenmektedir. Tüm ülkede en fazla fotoğraflanan cami olarak bilinen kutsal eser, Dubai'nin önemli dini yerlerindendir. Bu camiyi Birleşik Arap Emirlikleri gezi rehberinize mutlaka kaydedin ve harika görünüşünü mutlaka fotoğraflayın.

Emirates Kuleleri

Dubai merkezinde Şeyh Zayed Yolu üzerinde bulunan Emirates Ofis Kulesi ve Jumeirah Emirates Otel Kulesi'nden oluşan mükemmel bir komplekstir. 355 ve 309'ar metrelik yükseklikleri ile Dünya'nın en yüksek 50 yapısı içerisinde yer almayı başaran Emirates Kuleleri, üst kısımlarından 45'er derecelik açıyla kesilmiş bir görüntü vermektedir. Gölleri, şelaleri, bahçeleri ile tam 570 bin metrekarelik alanı kapsayan kuleler Dubai'nin en fazla ilgi gören modern yapılarındandır.

Safa Park

Ülkenin Dubai kentinde bulunan muhteşem bir kentsel parktır. Al Hadiqa Caddesi üzerinde yer alan park, tam 64 hektarlık alana 1975 yılında kurulmuştur. 1984 yılında genişletilen park, 1989 ve 1992 yıllarında daha da geliştirildi. Parkta 3 yapay göl vardır ve burada 200'e yakın kuş türü yaşamaktadır. 17 bin civarında ağacın yanı sıra, birçok çiçek türüne ev sahipliği yapan Safa Park dört girişlidir. Dubai'nin her geçen gün gelişmesi sonucunda, yüksek binalar parka biraz daha yaklaşmaktadır.