Bosna Hersek

BOSNA HERSEK

Asırlardır farklı dini ve etnik gruplardan insanların bir arada yaşadığı Bosna Hersek, bu özelliğiyle önemli bir örnek teşkil ederken, cami, kilise ve sinagogun yan yana olduğu başkent Saraybosna “Avrupa’nın Kudüs’ü” olarak nitelendiriliyor.

1992-1995 yılları arasında kanlı savaşın, katliam, soykırım ve işkencelerin yaşandığı Bosna Hersek, Dayton Barış Antlaşması’na göre yazılan anayasayla, dünyanın en karmaşık siyasi sistemlerinden birine sahip oldu. Savaşta birbirleriyle çatışan Boşnak, Sırp ve Hırvatlar, yeni sistem ile bir arada yaşamak, çalışmak ve hatta ülkeyi yönetmek zorunda kaldı. Savaşın üzerinden 20 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen, ülkede zaman zaman hala etnik gerginlikler yaşanıyor.

Genel Bilgiler

Eski Yugoslavya’nın dağılmasından sonra bağımsızlığına kavuşan yedi ülkeden biri Bosna Hersek, Batı Balkanlar’ın ortasında yer alıyor. Kuzeyde ve batıda Hırvatistan, doğuda Sırbistan, güneyde Karadağ ile komşu olan ülke, 2013 yılındaki son sayıma göre 3 milyon 531 bin 159 nüfusa sahiptir. Bosna Hersek’te en kalabalık etnik grubu yüzde 50,11 ile Boşnaklar oluşturuyor. 51 bin 197 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip Bosna Hersek’te, birbirleriyle neredeyse aynı olan üç resmi dil (Boşnakça, Sırpça ve Hırvatça) kullanılıyor.

Fatih Sultan Mehmet döneminde, 1463 yılında Osmanlı himayesine giren Bosna Hersek, 1878 yılına kadar Osmanlı himayesinde kaldı. Daha sonra önce Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, ardından Yugoslavya topraklarının parçası olan Bosna Hersek, 1992 yılında merhum Aliya İzzetbegoviç önderliğinde bağımsızlığını ilan etti.

Bağımsızlık ilanının ardından başlayan savaş, üç buçuk yıl devam etti. Savaş boyunca Sırp güçler çok sayıda şehirde Müslüman Boşnaklara yönelik katliamlar, işkenceler ve tecavüzler gerçekleştirdi. Aynı zamanda ülkenin sembollerinden biri olan tarihi Mostar Köprüsü, Hırvatlar tarafından yıkıldı. Özellikle güney ve batıda Hırvatlar tarafından çok sayıda Boşnak katledildi, toplama kamplarında işkenceler yapıldı. Savaşın son yılında, BM’nin güvenli bölge ilan ettiği Srebreniça’da, 8 binden fazla Boşnak Müslümanın Sırp komutan Ratko Mladiç önderliğindeki askerlerce katledilmesi, savaşın en acı izi olarak hafızalara kazındı. Savaş, 14 Aralık 1995 tarihinde Dayton Barış Antlaşması’nın imzalanmasıyla resmen sona erdi.

Bosna Hersek’in orta ve kuzey kesimlerinde karasal iklim yaşanırken, güneyinde Akdeniz iklimi görülür. Bosna Hersek, doğal kaynaklar bakımından da son derece zengin bir yapıya sahiptir. Ülke genelinde önemli bir Osmanlı mirasının hala dimdik ayakta bulunduğu Bosna Hersek, Türk turistleri cezbediyor.

Ekonomi

Gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Bosna Hersek’in, 2015 verilerine göre gayri safi yurt içi hasılası 16 milyar dolar. Ülkede kişi başına düşen yıllık gelir, 4 bin 500 dolar. 2016 yılında büyüme oranı yüzde 3,1 olan Bosna Hersek’in ihracatı 5, ithalatı 9 milyar dolardır. Bosna Hersek’te enflasyon 2016 yılında yüzde 1, işsizlik yüzde 43,9 oldu.

Siyasi Durum

Resmi adı ile Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin altı federel cumhuriyetinden biri olan Bosna Hersek, 1992’de yapılan referandumla bağımsızlığını kazandı. Bağımsızlık ilanının akabinde 1992-1995 yıllarında yaşanan savaşın ardından çatışan taraflar Boşnak, Sırp ve Hırvatlar arasında Dayton Barış Antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre, ülkede barışın öncüsü olan Barış Uygulama Konseyi kuruldu. Ayrıca Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği makamı getirildi.

Dayton Barış Antlaşması doğrultusunda oluşturulan anayasaya göre, devletin en üst makamı Boşnak, Sırp ve Hırvat üyelerden oluşan Devlet Başkanlığı Konseyidir. 4 yıllığına seçimle belirlenen üyeler, 8 ayda bir dönüşümlü olarak Konsey Başkanlığı görevini üstleniyor. Son olarak 2014 yılında yapılan seçimde Boşnak üye Bakir İzetbegoviç, Sırp üye Mladen İvaniç ve Hırvat üye Dragan Çoviç, konseyin mevcut 3 üyesi konumundadır.

Devlet düzeyinde aynı zamanda bir Bakanlar Konseyi (hükümet) ve 2 meclis bulunuyor. Üyeleri sadece Boşnak, Sırp ve Hırvat olan 15 sandalyeli Millet Meclisi’nin yanı sıra 42 sandalyeli Temsilciler Meclisi, devlet düzeyindeki yasama organı olarak faaliyet gösteriyor.

Kültür ve medeniyetin geçiş yeri olan Bosna-Hersek, yaşadığı iç savaştan sonra küllerinden yeniden doğmuş ve yine tüm güzellikleri ile gözde turizm rotaları arasında yerini bulmuştur. Bosna-Hersek, çevre ve tarihi zenginliklerini misafirperverliği ile taçlandırarak turistlerin kendi ülkelerinden mutlu bir şekilde ayrılmasını sağlar. Unutulmayacak bir Balkan ülkesi tatili yapmak istiyorsanız Bosna-Hersek’i ziyaret edebilirsiniz.

Bosna Hersek Hakkında Genel Bilgiler

Dili Boşnakça, Sırpça, Hırvatça

Başkenti Saraybosna

Konumu Güneydoğu Avrupa

Yerel Saat GMT+2

Para Birimi Bosna-Hersek Markı

Priz Tipi C, F

Yıllık Ortalama Sıcaklık 15°C

İklimi Akdeniz ve Karasal

Yüz Ölçümü 51.197 km²

Bitki Örtüsü Orman

Telefon Kodu +387

Dili

Boşnak, Sırp ve Hırvat etnik gruplarının yaşadığı Bosna-Hersek’te resmî dil olarak Boşnakça, Sırpça ve Hırvatça kullanılır. Ülkede İngilizce bilenlerin sayısı da oldukça fazla olduğundan yabancı turistler rahatlıkla iletişim kurabilmektedir.

Başkenti

Osmanlı şehri olarak bilinen Saraybosna, Bosna-Hersek’in başkentidir.

Yerel Saat

GMT+2 saat dilimini kullanan Bosna-Hersek, Türkiye’den 1 saat geridedir.

Para Birimi

Ülkede para birimi olarak Bosna-Hersek Markı geçerlidir. 1 Bosna-Hersek Markı ise yaklaşık olarak 3 TL’ye eşittir (2019).

Yüz Ölçümü

%82’lik bölümünü Bosna, %12’lik kısmını Hersek’in oluşturduğu Bosna-Hersek’in toplam yüz ölçümü 51.197 km²’dir.

Bosna-Hersek Nerededir?

Avrupa kıtasının güneydoğu kısmında yer alan Bosna-Hersek, Balkan yarımadasının ise kuzeybatısında bulunmaktadır. Bosna-Hersek doğuda Sırbistan, güneydoğuda Karadağ, kuzey ve batıda ise Hırvatistan ile çevrilidir. Ayrıca ülkenin Adriyatik Denizi’nde, 20 km uzunluğun bir sahil şeridi de yer alır.

Bosna-Hersek’e Ne Zaman Gidilir?

Temmuz ve ağustos aylarını ortalama 39°C ile yaşayan Bosna-Hersek, kış aylarında ise -25 ve -30’ları görür. Ülkenin güneybatı kesimi genele göre Akdeniz iklimi etkisindede, dolayısıyla daha ılıman olsa da Bosna-Hersek’te kapsamlı bir seyahat planlayanların bahar ya da sonbahar aylarında gitmesi uygun olacaktır.

Bosna-Hersek’e Nasıl Gidilir?

Bosna-Hersek’e hem kısa sürede hem de konforlu ulaşım için hava yolunu tercih edebilirsiniz. İstanbul’dan direkt, diğer şehirlerden ise İstanbul aktarmalı uçuşlarla Saraybosna’ya ulaşım sağlayabilirsiniz. İstanbul’dan Saraybosna Uluslararası Havalimanı’na ulaşım yaklaşık 55 dakika sürmektedir.

Bosna-Hersek’te Ulaşım İmkânları

Bosna-Hersek şehirleri ve komşu ülkeleri arasında ulaşım, tren ya da otobüsler ile sağlanır. Bir şehirden başka şehre geçerken düzenli olarak sefer bulabileceğiniz için endişesiz ve konforlu bir yolculuk yaşayabilirsiniz. Ayrıca ülkede şehir içi ulaşımda da oldukça gelişmiştir. Ülkenin başkenti Saraybosna’da gezilecek yerler tek bir bölgede toplandığı için, yürüyerek gezinize devam edebileceğiniz gibi farklı bölgelere tramvay, otobüs ya da taksiler ile ulaşım sağlayabilirsiniz.

Saraybosna Uluslararası Havalimanı’ndan İçine Ulaşım

Saraybosna Uluslararası Havalimanı şehir merkezine sadece 6 km uzaklıktadır. Bu kısa mesafede ulaşım sağlamak için ise otobüs, taksi ya da araç kiralama hizmetlerini kullanabilirsiniz.

Havalimanında yer alan otobüsler 5.30-22.15 saatleri arasında toplamda 16 kere sefer düzenler. Otobüslerin varış güzergahı ise Saraybosna’nın merkezi olan Başçarşı’dır. Aynı şekilde yine Başçarşı’dan kalkan otobüsler ile havalimanına ulaşım sağlayabilirsiniz.

Havalimanın B terminalinde bulunan taksiler ise, istenilen rotaya her yere hızlı bir şekilde ulaşım sağlar. Sabit tarifeler üzerinden çalışan taksiler ile şehir merkezine gitmek ise yaklaşık 20 dakika sürmektedir.

Bosna-Hersek’te Gezilecek Yerler

Bosna-Hersek’te turizm denildiğinde akla Saraybosna ve Mostar illeri gelmektedir. Tarihin ve doğanın iç içe olduğu bu kentlerde yaşanmışlıkların içine sürüklenirken Bosna-Hersek kültürüne de aşina olabilirsiniz.

Saraybosna

Birçok medeniyete şahitlik eden Saraybosna, Bosna-Hersek’in başkentidir. Kent aynı zamanda Avrupa’nın en ilginç kentlerinden biri olarak da kabul edilir; çünkü doğu ve batı kültürleriyle sentezlenmiş, kültürel açıda büyüleyici bir zenginlik kazanmıştır. Bir yanında camiler, bir yanında kiliseler ile her dinin ve kültürün bir ara yaşandığı bu kentte savaştan kalan kalıntıları, müzeleri ve daha birçok değerli yapıyı görebilirsiniz.

Mostar

Mostar, Bosna-Hersek’in Hersek bölgesinin en büyük şehridir. Şehrin en özel sembollerinden olan ve şehrin iki yakasını birleştiren Mostar Köprüsü, Neretva Nehri’nin muhteşem manzarasına da ev sahipliği yapmaktadır. İlk olarak Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından, Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile inşasına başlanan köprü, iç savaş sırasında yıkılsa da, daha sonradan yeniden inşa edilmiştir. Eski güzelliğine kavuşması için yapılan uzun süreli çalışmalar sonrasında köprü, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almıştır. Mostar Köprüsü, hem tarihi değeri hem etkileyici güzelliği ile mutlaka görülmesi gereken yerler arasındaki değerini korumaktadır.

Mostar Köprüsü’nden sonra ise ziyaretinize Hersek Tarihi Müzesi, Koski Mehmet Paşa ve Karagöz Bey Cami, Müslüm Bey Konağı, Biscevica Evi, Bakırcılar Çarşısı, Blagay Tekkesi ve Tara Kulesi ile devam edebilirsiniz.

Bosna-Hersek’te Nerede Kalınır?

Bosna-Hersek ziyareti gerçekleştiren hemen hemen herkesin konaklama tercihleri, Saraybosna ya da Mostar şehirlerinden yana olmaktadır. Yerli ve yabancı birçok turisti ağırlayan bu kentlerde tarihi binalardan, beş yıldızlı otellere kadar pek çok konaklama seçeneği bulunur. Uygun fiyatlı ve kaliteli konaklama yapabileceğiniz otellerin ağırlıklı olduğu yerler ise şehir merkezleridir; çünkü bu kentlerde gezilecek yerler genellikle, şehir merkezine yürüyüş mesafesinde yer almaktadır. Saraybosna’da bulunan konaklama seçenekleri Başçarşı Bölgesi’nde yoğunlaşırken; Mostar’da ise konaklama seçenekleri Mostar Köprüsü çevresinde toplanmıştır.

Saraybosna’ya uzakta konumlanan Tuzla, Banja ve Travnik gibi bölgelerde kalacaksanız da başkente tramvay ya da otobüs ile rahatlıkla ulaşım sağlayabilirsiniz.

Bosna-Hersek’te Ne, Nerede Yenir?

Doğu ve batı kültürlerinin harmanlandığı ülkede, mutfak kültürü de bu sentezle biçimlenmiş ve zenginleşmiştir. Herkesin damak zevkine göre bir şey bulabileceği Bosna-Hersek mutfağının özel lezzetleri ve bu özel lezzetleri bulabileceğiniz Saraybosna restoranları;

Cevapi: Cevabdzinica Hodzic (Başçarşı dükkanları)

Pite (Boşnak Böreği): Pekara Edin

Trileçe: Nebo Cafe (Başçarşı dükkanları)

Klepe: Avlija

Bey Çorbası: Pod Lipom

Dolma: Dzenita

Bosanski Lonac: Inat Kuca

Bosna-Hersek’ten Ne Hediye Alınır?

Bosna-Hersek’e özgü hediyeler almak istiyorsanız her köşe başındaki dükkânda aradığınız farklı hediye çeşitlerini bulabilirsiniz. Lezzetli hediyelikler seçmek isterseniz, tercihinizi Bosna-Hersek’e özgü kahveden ve kahve fincanlarından, kurutulmuş etlerden, sebze tozundan ve değişik baharatlardan yana kullanabilirsiniz.

Saraybosna’daki Başçarşı ve Bakırcılar Çarşısı’nda aradığınız pek çok özel ürünü bulabilirsiniz. Ülkeye özgü lezzetleri almak isterseniz ise Gradska Trznica ile Pijaca Markale pazarlarını ziyaret edebilirsiniz.

Mostar’da, pek çok sokakta karşınıza çıkacak halk pazarlarında da bakır ve gümüş işlemelerden, yöreye özgü kıyafetlere kadar her şey bulunmaktadır.

Bosna-Hersek’e Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler

Saraybosna’da birçok Türk bankası yer almaktadır.

Avrupa’da tramvay seferinin ilk yapıldığı yer Saraybosna’dır.

Sigara açık ve kapalı her yerde serbesttir. Bu yüzden de kapalı alanlarda sigara dumanına maruz kalabilirsiniz.

Saraybosna, tarihi tramvay hattı ile ünlüdür.

Saraybosna Film Festivali Balkanların ve Güney Batı Avrupa’nın en önemli festivallerindendir.

Bosna-Hersek Gece Hayatı

Gündüz hareketli olan Bosna-Hersek sokakları geceleri de renkliliği ve hareketliliğini korur. Özellikle Saraybosna’da aradığınız eğlenceyi bulabileceğiniz birçok mekân bulunur. Barlar Sokağı’ndaki cafelerde tüm günün yorgunluğunu atabilirken, metropol kentlerde olan gece kulüplerini aratmayan mekânlarda ise, sabahın ilk ışıklarına kadar eğlenebilirsiniz. Saraybosna, Mostar gibi Bosna-Hersek’in turistik kentlerinde halkın hafta sonu tüm eğlence yerlerini doldurduğunu göreceksiniz. Ayrıca Bosna-Hersek gece hayatı uygun fiyatları ile de tercih edilen rotalardan biridir.

Saraybosna’da mekanların yoğunlaştığı ve turistler tarafından tercih edilen bölgeler; Zelenih Beretk ve Muvekita caddeleridir.

Bosna-Hersek Resmî Tatil ve Bayramları

Ramazan Bayramı (Tarih değişkenlik göstermektedir.)

Kurban Bayramı (Tarih değişkenlik göstermektedir.)

Paskalya (Tarih değişkenlik göstermektedir.)

Bağımsızlık Günü (1 Mart)

Milli Devlet Günü (25 Kasım)

Bosna-Hersek’teki Festivaller

Çocuk Festivali (Nisan)

Kozara Etno Festivali (Temmuz)

Saraybosna Film Festivali (Ağustos)

Saraybosna Caz Festivali (Kasım)

MESS Uluslararası Tiyatro Festivali (Sonbahar aylarında)

Bosna Hersek'in ulusal sembolü Zlatni Ljiljan yani ALTIN ZAMBAK’tır.

Bosna, adını ''Horion Bosana''dan alır. Eski dilde iyi insanların olduğu bölge anlamına gelir. 'Bosna' adının Hint Avrupa dilinde su anlamına gelen BOSANA’dan geldiği de söylenir.

Bosna Hersek iki alt devletten oluşur; Bosna Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti.

Dünya üzerinde kahve tüketimi en yüksek 10. ülke Bosna Hersek'tir.

Avrupa'da ilk tramvay seferi 1885 yılında Bosna Hersek’in başkenti Sarajevo (Sarayevo)'da gerçekleşmiştir.

Bosna'nın Osmanlı egemenliği etkisiyle Jajce'de başlayan Bosnalı Hristiyanların Müslümanlığa geçmesi olayı, Avrupa tarihinde önemli ve şaşırtıcı bir olgu olarak tarihe geçmiştir.

Perucica Ormanı, Avrupa'nın yağmur ormanı ve kalan son ilkel ormanlarındandır. Ayrıca en uzun Norveç Ladinleri de bu ormanda bulunmaktadır.

Bosna Hersek'in Visoko şehrinde piramitler olduğu iddia edilir.

Ülkenin hafif kalp şekli nedeniyle, ülkeye 'kalp şeklinde ülke' adı da verilmektedir. Bosna Hersek'in 3 resmi dili vardır; Sırpça, Hırvatça ve Boşnakça. Ancak bu 3 dil de neredeyse birbirinin aynısıdır.

Sarajevo Film Festivali Balkanların ve Güneybatı Avrupa'nın en büyük ve en önemli film festivalidir.

Neum, Bosna Hersek'in denize kıyısı olan tek şehridir. Buradaki yaklaşık 21 kilometrelik kıyı şeridi ülkenin Adriyatik Denizi’ne tek çıkış noktasıdır.

Danis Tanovic 2002’de No Man's Land adlı filmiyle 'En İyi Yabancı Film' dalında Oscar kazandı.

Bosna Hersek'in başkenti olan Saraybosna, 1984 Kış Olimpiyatları'na ev sahipliği yapmıştır.

Medjugorje (Mecugoriye) Mostar'ın yakınlarında bir dağ kasabasıdır. Bu kasabada 1981 yılında altı tane çocuk, Kutsal Meryem’in siluetini gördüğünü iddia etmiştir. Katolik hacılar arasında o süreçten sonra burası çok popüler ve çok ziyaret edilen bir yer haline gelmiştir.